ايجاد مكاني آرام و زيبا و پاكيزه يكي از مشخصات عبادتگاه در تمامي اديان بوده است. فرش هاي سجاده اي با الگو برداري از نقوش اسلامي و ايراني و ايجاد هارموني متناسب با فضاهاي مذهبي طرحي بديع و آرامش بخش را ايجاد ميكند و به ايجاد فضاي معنوي بسيار كمك مي كند.
به‌صورت كلي به فرش‌هايي كه دو لچك در بالا دارند اما در پايين بدون لچك هستند و در مركزشان فضايي طاقدار مانند محراب مساجد به تصوير كشيده شده، فرش سجاده اي محرابي مي‌گويند. اين فرش ها در رول‌هاي طويل بافته مي‌شوند و محراب‌ها در كنار يكديگر قرار مي‌گيرند. هر طرح محراب، سجاده يك نمازگزار محسوب مي‌شود.
فرش سجاده‌اي از نظر تكنيك بافت و مواد اوليه تفاوتي با ديگر انواع فرش ماشيني ندارند. اين نوع فرش در كشورهاي مسلمان‌نشين طرفداران بي‌شماري دارد. بزرگ‌ترين بازار فروش فرش هاي سجاده اي محرابي ايراني، بيروت، و اكثر همه كشورهاي حاشيه خليج فارس و بعضي از كشورهاي اروپايي هستند.
انواع فرش سجاده اي
فرش سجاده اي يكي از انواع فرش هاي يكپارچه و بدون دوخت است. فرشهاي ماشيني يكپارچه همان فرش هاي سفارشي و بدون دوخت است كه كمك ميكند تمامي نقاط محيط مورد نظر خود را به صورت يكسان و يك دست و با يك نقشه و طرح فرش نماييد. به تازگي گرايش بسياري براي استفاده از سجاده فرش به خاطر نظم و اراستگي خاصي كه در طراحي و طرح محراب آن دارد وجود دارد .
فرش سجاده اي در انواع طرح محرابي و طرح تشريفاتي (فرش مخصوص راهرو ها،پله ها، سالن هاي كنفرانس و هتل ها) توليد مي شوند.
طرح‌هاي فرش سجاده اي
اجزاي تشكيل‌دهنده طرح محرابي به‌گونه‌اي است كه ريشه در باورهاي مذهبي ايرانيان دارد و به صورت نمادين آنها را بازگو ميكند. به عبارت ديگر اين اشكال و نمادها بازتابنده گرايشات و باورهاي آييني ايرانيان است. نقشه‌هاي محرابي فرش سجاده اي يكي از اين طرح‌ها هستند كه ويژه مكان‌هاي مذهبي و مقدس طراحي شده‌اند. گروهي از پژوهشگران برآنند اين نوع نقشه فرش با ظهور دين اسلام و گرويدن ايرانيان به دين آخرين پيامبر خدا زاده شد و گسترش يافت. اما گروه ديگري معتقدند اين طرح، ريشه در گذشته‌هاي دور تاريخي ايرانيان دارد.
طرح اصلي سجاده معمولاً محراب است. نقش قنديل، ستون و سر ستون هم در سجاده معمول است. دوران طلايي بافت سجاده اوايل سدهٔ هفدهم م. ( يازدهم ه. ق.) بوده است. . اصلي‌ترين نقش روي آن تصوير يك محراب در مركز فرش سجاده اي است. با توجه به آموزه‌هاي اسلام مبني بر ساده‌زيستي، متن اين فرش هاي سجاده اي نسبت به طرح‌هاي ديگر فرش ايراني ساده‌تر است و نقش‌ونگار كمتري دارد. فرش هاي سجاده اي از دو قسمت بدنه و گردنگاه تشكل شده‌اند. بدنه محل نشست و برخاست نمازگزار و گردنگاه محل سر او به هنگام سجده است. اما جاي سر باريك و در حد گردن است و اين موضوع براي دوري از شباهت و صورت‌سازي است كه در هنرهاي اسلامي از آن اجتناب شده است.
دلايل استفاده از فرش سجاده اي در مفروش كردن مساجد و نمازخانه ها :
يكي از سوالاتي كه زمان خريد فرش براي نمازخانه و مساجد مطرح ميشه فرق بين فرش هاي سجاده اي و فرش هاي سنتي است.
تفاوت هاي زيادي بين فرش سجاده اي و فرش هاي سنتي وجود دارد مهمترين دليل آن اندازه فرش هاي سجاده اي به نسبت فرش هاي سنتي با سايز هاي تعريف شده است. مفروش كردن و نصب سجاده فرش بسيار راحت تر از فرش ماشيني است. فرش سجاده، قابليت اين را دارد كه كل فضاي داخلي مسجد يا نمازخانه را به صورت كامل بپوشانند.از انجايي كه فرش سجاده اي را مي توان با هر شكل و اندازه اي توليد كرد ، مساجد نيازي به كناره ها و فرش هاي حاشيه براي پر كردن فضاهاي خالي ندارند.همچنين ترميم و يا تعويض سجاده فرش ها بسيار با صرفه تر از تعويض فرش ماشيني است. فرش سجاده، رنگ بندي ها و طرح هاي مختلفي را داراست كه با توجه به رنگ پنجره ها و دكور داخلي مسجد مي توان نوع طرح آن را انتخاب نمود. در ادامه ساير دلايل برتري فرش سجاده اي نسبت به فرش هاي معمولي را بخوانيد...
1- امكان مفروش نمودن تمام فضاي داخلي نمازخانه يا مسجد توسط فرش سجاده اي
2- نظم و يكپارچگي صفوف نمازگزاران و هم راستا شدن نمازگزاران ايستاده در يك صف
3-- امكان مفروش نمودن نمازخانه يا مسجد بدون هيچگونه محدوديت ساختار هندسي مكان
4- امكان بافت فرش سجاده دقيقا متناسب با پلان مسجد و عدم پرداخت هزينه هاي اضافي جهت پر نمودن فضاهاي خالي با ساير فرش هاي كوچك و زرع و نيم
5-امكان مفروش نمودن نمازخانه يا مسجد به اندازه مساحت ارايه شده توسط نرم افزار اتوكد
6- امكان تشخيص قبله با توجه به جهت و راستاي فرش هاي سجاده نصب شده
7- امكان انتخاب تركيب بندي و ماهيت فرش سجاده بر مبناي دكوراسيون داخلي مسجد ( اعم از انتخاب رنگ و شفافيت زمينه متناسب با رنگ محيط همانند رنگ محراب ، رنگ پرده ها و رنگ پنجره ها ، انتخاب نوع طرح متناسب با سلايق و نياز همچون طرح هاي ترنج دار و بدون ترنج، طرح هاي بدون ستون و... )
8- شستشوي آسان فرش هاي سجاده اي نسبت به ساير فرش هاي ماشيني
9- ترميم سريع تر فرش سجاده نسبت به فرش ماشيني( به عنوان مثال در صورت بروز هرگونه مشكل در فرش سجاده تنها كافيست يك عدد سجاده ترميم يا تعويض گردد ولي در صورت آسيب پذيري يك تخته فرش 12 متري لازم است كل فرش ترميم گردد)
10-تعويض سريع فرش سجاده نسبت به فرش هاي ماشيني با ابعاد 6،9و 12 متر امكان بافت يك سجاده جهت جايگزين شدن فرش سجاده معيوب بسيار راحت تر از بافت يك تخته فرش 12 متري و تعويض فرش مي باشد . در ضمن تنوع طرح هاي فرش ماشيني بسيار بيشتر از فرش هاي سجاده اي بوده و در صورت بروز مشكل بافتن فرش سجاده با همان طرح آسان تر از يافتن يك تخته فرش 12 متري با طرح قبلي مي باشد .
11- جمع كردن و مفروش نمودن فرش سجاده نسبت به ساير فرش هاي ماشيني آسان تر است .
12- يكپارچگي و نظم در طرح فرش هاي سجاده اي مفروش شده ( فرش هاي سجاده اي به دليل يكپارچگي در طرح نسبت به فرش هاي ماشيني كه ممكن است در طرح هاي مختلف باشد ، زيبايي بيشتري به محيط نمازخانه يا مسجد مي دهد )
13-پرداخت هزينه كمتر جهت تعويض و ترميم فرش سجاده اي نسبت به ساير فرش هاي ماشيني
14- امكان مفروش شدن نمازخانه هاي بسيار كوچك با مساحت كمتر از 6 متر توسط فرش سجاده
نصب فرش سجاده اي
ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺼﺐ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﻓﺮش ﺳﺠﺎده اي داﺧﻞ ﻣﺴﺠﺪ ﯾﺎ ﻧﻤﺎزﺧﺎﻧﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻓﺮش ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺴﺠﺪ ﯾﺎ ﻧﻤﺎزﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ اﻧﺪازه ﺳﺠﺎده ﻓﺮش ﻫﺎ دﻗﯿﻘﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﻧﺪازه ﻃﻮل ﺻﻒ ﻧﻤﺎز ﺑﺎﻓﺘﻪ و ﻧﺼﺐ ﻣﯽ ﮔﺮدد. اﻟﺒﺘﻪ در ﻣﻮرد ﻧﻤﺎزﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﯾﺎ ﻣﺴﺎﺟﺪي ﮐﻪ داراي ﻗﺒﻠﻪ ﻣﺘﻤﺎﯾﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﮑﺎن ﺑﺎﻓﺖ ﻓﺮش ﻫﻢ اﻧﺪازه ﻃﻮل ﺻﻒ ﻧﻤﺎزﮔﺰاران ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ .
ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺒﻞ از ﻣﻔﺮوش ﮐﺮدن ﻣﺴﺠﺪ، ﻧﺼﺎب ﺟﻬﺖ ﻗﺒﻠﻪ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺒﻠﻪ ﻧﻤﺎ، ﺑﻪ ﺻﻮرت دﻗﯿﻖ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .در اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﺎﯾﺪ دﻗﺖ ﻻزم ﻣﺒﺬول داﺷﺘﻪ ﺷﻮد، ﭼﺮا ﮐﻪ در ﺻﻮرت اﺷﮑﺎل در ﺗﻌﯿﯿﻦ دﻗﯿﻖ ﻗﺒﻠﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﺼﺐ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﻃﻮل رول ﻫﺎ ﮐﻮﺗﺎه ﺷﻮد و ﯾﺎ ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﺼﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ.
روش ﻧﺼﺐ ﻓﺮش ﺳﺠﺎده:
ﻓﺮش ﻫﺎي ﺳﺠﺎده اي ﻣﺴﺎﺟﺪ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ دو روش ﯾﮑﯽ در ﻣﯿﺎن و ﯾﺎ ﻣﻮازي ﻧﺼﺐ ﻧﻤﻮد. در روش ﻣﻮازي ﺳﺘﻮن ﻫﺎي ﻓﺮش ﺳﺠﺎده در ﺗﻤﺎﻣﯽ ردﯾﻒ ﻫﺎ دﻗﯿﻘﺎ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ وﻟﯽ در روش ﯾﮑﯽ در ﻣﯿﺎن ﺳﺘﻮن ﻓﺮش ﺳﺠﺎده اي (ﻓﺮش ﻣﺴﺠﺪي) ردﯾﻒ ﺑﻌﺪي در روﺑﺮوي ﻧﻘﻄﻪ وﺳﻂ ﺳﺠﺎده ردﯾﻒ ﻗﺒﻠﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮔﺮدد از روش ﯾﮑﯽ در ﻣﯿﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد زﯾﺮا اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻤﺎز ﮔﺰار در ردﯾﻒ ﺑﻌﺪي ﺑﺎ ﻧﻤﺎزﮔﺰار ردﯾﻒ ﻗﺒﻠﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ اﺳﺖ وﻟﯽ در روش ﻣﻮازي اﻣﮑﺎن ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻤﺎزﮔﺰاران در ﺻﻔﻮف ﻧﻤﺎز ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .
ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ در ﺣﯿﻦ ﻧﺼﺐ ﻓﺮش ﺳﺠﺎده اي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﻧﻬﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد:
اﻟﻒ : ﺑﺮش دﻗﯿﻖ دور ﺳﺘﻮن ﻫﺎي ﻧﻤﺎزﺧﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﻣﺴﺠﺪ و ﭼﺮﺧﺎﻧﺪن ﺳﺠﺎده ﻧﻤﺎز ﺑﻪ دور ﺳﺘﻮن ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ
ب : ﺑﺮش ﮐﻨﺎره ﻫﺎ و ﺣﺎﺷﯿﻪ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺪون ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻧﺤﺮاف و اﺿﺎﻓﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻓﺮش ﺳﺠﺎده ﺑﺮ روي ﻟﺒﻪ دﯾﻮار
ج : دور دوزي و زﯾﮕﺰاگ ﺳﺠﺎده ﻓﺮش ﻫﺎي ﺑﺮش ﺧﻮرده ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﺤﮑﺎم ﻻزم و زﯾﺒﺎﯾﯽ
پنجشنبه ۱۱ اسفند ۰۱ | ۱۳:۴۲ ۷۳ بازديد
تا كنون نظري ثبت نشده است