فوايد و خواص عرق بهار نارنج

 وقتي از بهار نارنج نامي به ميان مي آيد نا خود آگاه ذهن ها به فصل عشق و عاشقي و عطر دل انگيز اين درخت مي رود كه در روزهاي پاياني اسفند ماه و اوايل فروردين نويد سال و فصل جديد را مي دهد، بهار نارنجي كه در فصل تابستان شربت آن عطر بهشت را دارد و نوشيدن آن رفع عطش روز هاي گرم تابستان و آرامش اعصاب را به همراه دارد و استفاده از خلال آن در مرصع پلو و مرباها و اضافه كردن چند پر آن در قوري چاي، عطر چاي را زبانزد مي كند. در بعضي از مناطق ايران در سفره هفت سين نارنج را در كاسه آب گذاشته و آن را نماد زمين و هستي مي دانند. قطعا عده اي خاستگاه اصلي بهار نارنج در ايران را شيراز مي دانند، همانطور كه شاعر خوش ذوق و عاشق شيراز فرموده " نازم هواي فارس كه از اعتدال آن بادام بن، شكوفه مه بهمن آورد" اما بايد بدانيد نارنج متعلق به شمال ايران و استان مازنداران است!! در اين مقاله قصد داريم در مورد بهار نارنج نكات جالبي را بيان كنيم.

بهار نارنج چيست ؟

نارنج درختي است از تيره سداييان و راسته افراسانان در دسته مركبات با ارتفاع 3 تا 5 متر كه در بيشتر نواحي معتدل مي رويد،بهار نارنج داراي گل هايي ضخيم و آبدار به رنگ سفيد متمايل به زرد كه حفره هاي روي آن به چشم مي خورد. همانطور كه از نام علمي نارنج برداشت مي شود، گياهي ست هيبريد از پيوند بين پوملو و نوعي نارنگي به وجود آمده و داراي برگ هايي به رنگ سبز تيره و چرمي با تيغ هاي تيز در ساقه ها مي باشد. شكوفه بهار نارنج بسيار خوشبو و از آن در صنايع عطر سازي و لوازم بهداشتي و آرايشي استفاده مي شود. درخت نارنج در بين كشاورزان به مادر مركبات معروف و بهترين پايه براي پيوند پرتقال و نارنگي مي باشد.
 نارنج بومي آسياي جنوب شرقي، مناطق استوايي،هند، چين، كاليفرنيا، برزيل،ايتاليا، فلسطين، جنوب آمريكا مي باشد، اما در بيشتر مناطق جهان كشت مي شود،در ايران در شهر هاي بابل، ساري، مازندران و استان فارس به وفور كشت مي شود، در بيشتر مناطق مي توان در تمام فصول ميوه نارنج را روي درخت مشاهده كرد و هنوز ميوه قبلي روي شاخه ها وجود دارد كه شكوفه هاي جديد شروع به رشد مي كند.چوب درخت نارنج محكم و به رنگ سفيد مايل به زرد مي باشد كه بيشتر در هنر منبت و خاتم كاري مورد استفاده واقع ميشود. شكوفه و پوست نارنج بهترين ضد بيد طبيعي براي جلوگيري از آسيب به لباس هاي پشمي مي باشد. در گذشته نارنج از طريق جاده ابريشم به چين فرستاده شد و چيني ها با پيوندي كه روي اين گونه انجام دادن ، گونه شيرين تري را ابداع كه 100 سال پيش توسط پرتغالي ها به ايران آورده شد، اين گونه كه همان پرتغال است از نارنج شيرين تر و در حقيقت نارنج جد پرتغال است. نارنج در بيشتر مناطق به نام هايي مانند؛ نارنگ، آرنج، ارنجه،آنندراج،بادرنگ،ترنج،نيرنگ،وارن، نارنج ترش و نارنج تلخ معروف است.بهار نارنج در ايران اصالتا بومي مناطق شمالي مي باشد و هر ساله آيين سنتي عرق گيري بهار نارنج در مازندران برپا مي شود، و مي توان به جرات ادعا كرد آيين عرق گيري ابتدا در مازندران رايج بوده و سپس به ديگر شهر ها مخصوصا كاشان گسترش پيدا كرده، با وجود خواص بسيار بهار نارنج و عرق آن اما بيشتر عرق هاي بهارنارنج شمالي با گالن و تانكر به كاشان منتقل مي شود تا به نام عرقيجات كاشان به فروش برسد.

مقايسه بهار نارنج شمال و جنوب :

در بهار نارنج شمال ميزان آلكان ها ، آلدهيد، تركيبات الكلي و تركيبات اكسيدي نسبت به بهار نارنج جنوب بيشتر است.هر چه هواي محل رشد بهار نارنج مرطوب تر باشد بهار نارنج ترش تر است و بهار نارنج شمال نسبت به بهار نارنج جنوب طعم ترش تري را دارد.در كل اسانس و عطر بهار نارنج شمال از بهار نارنج جنوب بيشتر است.

تفاوت نارنج با ترنج :
 ترنج و نارنج هر دو از گروه مركبات هستند و داراي خواص زيادي براي بدن هستند، اما در مواردي اين دو ميوه با هم تفاوت دارند.كه عبارتند از ؛
از لحاظ ظاهري نارنج درختي كوچك كه بيشتر در مناطق گرم رشد مي كند و در بين گياه شناسان مادر مركبات و بهترين پايه براي پيوند مركبات است.برگ هاي نارنج سبز تيره براق، به شكل بيضي و نوك تيز و رنگ نارنج نارنجي تيره با طبعي سرد و خشك و طعمي ترش و خوشمزه مي باشد. ميوه ترنج كه به نام برگاموت معروف مي باشد، از خانواده مركبات و از پيوند ليمو و پرتقال و دركشورهاي فرانسه،ايتاليا و سواحل مديترانه به صورت تجاري كشت مي شود.برگ هاي ترنج ،سبز شفاف و كشيده و داراي دمبرگ و رنگ ميوه زرد ليمويي با طبع گرم و خشك و مزه اي كاملا تلخ مي باشد،(ميوه ترنج از گريپ فرود تلخ تر است ).

آشناياي با خواص بهار نارنج :

 طبع گرم و خشك بهار نارنج براي افرادي كه طبع سردي دارند، بسيار مفيد مي باشد، اين گياه سرشار از انواع ويتامين ها مخصوصا ويتامين ث بوده و داري خواص زيادي است كه عبارتند از؛
درمان اختلالات گوارش :
 مصرف دمنوش بهار نارنج موجب تسكين دردهاي شكمي، نفخ معده، سوء هاضمه،اسپاسم و سكسكه و تقويت معده مي شود.
درمان اختلال خواب :
 افرادي كه از كم خوابي رنج مي برند، با مصرف دمنوش بهار نارنج مي توانند خواب آرامي را تجربه كنند، نوشيدن عرق بهار نارنج 2 ساعت قبل از خواب توصيه مي شود، اما زياده روي در مصرف دمنوش و عرق بهار نارنج مضر است ، همچنين بوييدن شكوفه هاي بهارنارنج موجب بي خوابي و كم خوابي مي شود، افرادي كه دچار اختلال خواب هستند از زياد بوييدن شكوفه بهار نارنج خودداري كنند، اما اگر موقع امتحاناتتان است و قصد بيدار ماندن داريد، مي توانيد از اين شكوفه ها به عنوان يك داروي ضد خواب استفاده نماييد.
 آرامش اعصاب :
براي داشتن اعصابي آرام و كاهش اضطراب و تحريكات عصبي مصرف دمنوش بهار نارنج بهترين گزينه مي باشد.مصرف دمنوش بهار نارنج تاثير زيادي بر سيستم عصبي، رفع قولنج هاي عصبي و رفع غم و افسردگي دارد.
بهبود خلق و خو :
با افزايش دما ميزان تعريق در بدن بيشتر شده و در روزهاي گرم تابستان خلق و خوي افراد تغيير مي كند، براي جلوگيري از اين تغيير رفتار، مي توانيد در روزهاي گرم تابستان نصف ليوان عرق بهار نارنج+نصف ليوان آب خنك و 1 قاشق سكنجبين را تركيب و ميل نماييد.
دفع سنگ كليه :
 از مهمترين مشكلات دستگاه دفع بدن وجود سنگ كليه و مثانه است، مصرف آب كرفس و عرق بهار نارنج در دفع و خرد كردن سنگ هاي مثانه و كليه بسيار مفيد و موثر است. مصرف دمنوش بهار نارنج ادرار آور بوده و به كمك بزرگي براي نارسايي كليه و همچنين مشكل احتباس ادرار ( شاش بند) مي باشد.
تقويت سيستم ايمني بدن :
هر چه بدن انسان و سيستم ايمني بدنش سالم تر باشد در برابر بيماري هاي عفوني و مزمن قوي تر بوده از ابتلاء به اين بيماري ها در امان است، بهار نارنج حاوي مقادير زيادي آنتي اكسيدان مي باشد كه از بدن در برابر راديكال هاي آزاد محافظت كرده و باعث تقويت سيستم ايمني بدن مي شود.
درمان ميگرن و سردردهاي عصبي :
 سردرد هاي عصبي و ميگرن از جمله مشكلاتي است كه بعضي از افراد به آن مبتلا هستند و آنها را وادار به مصرف داروهاي شيميايي مي كند، اما باز هم طبيعت به كمك افراد آمده و مصرف دمنوش بهار نارنج موجب درمان فوري و قطعي سردردهاي عصبي و ميگرني مي شود.
هضم غذا و درمان ناراحتي معده :
 مصرف عرق بهار نارنج همراه با چاي بهترين روش براي بهبود هضم غذا و كاهش ناراحتي معده مي شود.عرق بهار نارنج هضم را راحت تر و گوارش در معده را تسريع مي كند.
درمان بزرگي طحال :
مصرف منظم و مرتب بهار نارنج براي درمان بزرگي طحال مفيد و موثر است.
 پيشگيري از حملات قلبي :
 از مهمترين عواملي كه موجب حملات قلبي و تپش قلب مي شود، تنش هاي عصبي و فشار خون بالا است، با مصرف دمنوش بهار نارنج تپش قلب و فشار خون تنظيم شده و از بروز سكته هاي قلبي تا حد زيادي پيشگيري مي كند.
 درمان يبوست :
 از نظر حكيمان طب سنتي و طب نوين يبوست مادر تمام بيماري هاي مي باشد،مصرف آب بهار نارنج همراه با عسل موجب تسريع حركات دودي شكل روده شده و يبوست را درمان مي كند.
ضد سرطان :
بهار نارنج مانند ديگر گياهان دارويي سرشار از آنتي اكسيدان مي باشد و بدن را در برابر راديكال هاي آزد محافظت مي كند.دمنوش بهار نارنج حاوي خواص ضد التهابي و ضد آلرژي مي باشد و مصرف دمنوش اين گياه در پيشگيري و درمان سرطان موثر است.
 كاهش دردهاي قاعدگي :
استفاده از نسخه هاي طب سنتي در زنان از قديم الايام وجود داشته و خانم ها براي درمان بيشتر مشكلات خود به طب سنتي متوسل مي شدند، در اين بين خانم ها براي كاهش دردهاي قاعدگي، مشكلات يائسگي از دمنوش و چاي بهار نارنج و يا شربت آن استفاده مي كنند. در دوران قاعدگي خانم ها با تغييرات هورموني شديدي مواجه مي شوند، كه موجب اضطراب، استرس و ناراحتي هاي روحي و عصبي مي شود، مصرف داروهاي شيميايي و مسكن بدون عارضه نيست ، اما مصرف دمنوش هاي گياهي خصوصا بهار نارنج بدون عارضه بوده و ناراحتي هاي خانم ها را در اين دوران تا حد زيادي كاهش مي دهد.
 تنظيم سطح كورتيزول :
هورمون كورتيزول در زمان استرس و اضطراب افزايش پيدا مي كند.و موجب برهم ريختن تعادل هورموني بدن ، افزايش فشار خون، تپش قلب و سخت نفس كشيدن مي شود.استنشاق شكوفه هاي بهار نارنج و اسانس آن موجب كاهش استرس شده و نفس كشيدن راحت تر شده و سطح كورتيزول در بدن كاهش پيدا ميكند.
بهبود علائم يائسگي :
 با پايان يافتن دوران قاعدگي و شروع دوران يائسگي خانم ها ديگر با مشكلات و دردهاي دوران قاعدگي مواجه نيستند، اما اين پايان ماجرا نيست و خانم ها با شروع دوران يائسگي دچار مشكلاتي مانند؛فشار و ضربان دياستوليك،غلظت كورتيزول سرم و كاهش سطح استروژن مواجه مي شوند، اما با مصرف منظم و مرتب بهار نارنج اين علائم تا حد زيادي بهبود مي يابد.
كاهش التهاب :
 التهاب در بدن نشان دهنده بيماري هاي مزمن و عفوني مي باشد ، اما اگر التهاب مزمن شد نشان دهنده بيماري هاي آرتريت روماتوئيد و فيبروميالژيا مي باشد.با مصرف عرق بهار نارنج التهاب هاي مزمن در بدن تا حد زيادي كاهش پيدا مي كند.
 خواص ضد ميكروبي :
 اسانس شكوفه بهار نارنج به تنهايي قادر به مقابله با 6 نوع باكتري، سه نوع قارچ و دو نوع مخمر مي باشد.و از مهمترين خواص بهار نارنج مي توان به خاصيت ضد ميكروبي آن اشاره كرد.
 ضد اسپاسم :
گرفتگي عضلات در ورزش و در خواب از مهمترين مشكلات عضلاني است كه امكان ندارد يك فرد در طول زندگي اش آن را تجربه نكند. از خواص مهم بهار نارنج مي توان به كاهش انواع اسپاسم هاي عضلاني و حتي گرفتگي عضلات شكم اشاره كرد،ضد اسپاسم و ضد استرس بودن بهار نارنج تا حدي زياد است كه در آروماترپي از روغن اين شكوفه براي كاهش سردردهاي ناشي از تنش استفاده مي شود.
 نرم كننده سينه و گلو:
 در زمستان افراد زيادي مبتلا به سرما خوردگي مي شوند و عوارض زيادي را تحمل مي كنند، درد سينه و وجود خلط در گلو بسيار سخت و زجرآور است، براي كاهش اين علائم كافيست يك عدد نارنج را از وسط به دو نيم تقسيم كرده و كمي نبات كوبيده شده و نشاسته روي آن پاشيده و روي حرارت قرار دهيد، وقتي دو جوش زد از روي حرارت برداشته و بمكيد و با چشم خود مشاهده كنيد كه چگونه سينه را نرم و اخلاط را از آن خارج مي كند. مصرف آب نارنج همراه با شكركاهش فشار خون و مسهل صفرا را به همراه دارد.
كاهش فشار خون :
 از بزرگترين مشكلات در جوامع بشري استرس و اضطراب مي باشد. استرس بيش از حد موجب افزايش فشار خون شده و زمينه ساز بيماري هاي قلبي و سكته هاي قلبي مي شود. در صورتي كه از بيماري هاي قلبي و فشار خون رنج مي بريد و استرس هيچگونه شما را رها نمي كند، حتما از شكوفه بهار نارنج به صورت دمنوش و يا عرق استفاده نماييد، تا فشار خون كاهش پيدا كند. بهار نارنج مانند يك ديازپام عمل كرده و بدن را در برابر استرس و اضطراب تضمين مي كند.
 پيشگيري از پيري :
تنها موردي كه هيچ انساني نمي تواند از آن فرار كند و قطعا هر انساني بايد آن را تجربه كند، پيري است.اما انسان ها علاقه زيادي به جوان ماندن و سرحال بودن دارند و دست به انواع جراحي ها و مصرف قرص ها و داروها مي زنند، تا خود را جوان نگه دارند. در بين گياهان دارويي بهار نارنج نيز از اين قاعده مستثني نيست و انسان به اين شكوفه هاي زيبا متوسل مي شوند تا مانند يك جوان 20 ساله باشند.هر چند قبول اين موضوع تا حد زيادي محال است، اما استفاده از روغن شكوفه بهار نارنج تاثير زيادي در افزايش گردش خون و كلاژن سازي دارد و خاصيت ارتجاعي پوست را افزايش داده و پوست جوان تر مي شود.
 ديگر خواص بهار نارنج :
بهار نارنج داراي خواص ديگري مانند؛ ضد هيجانات دستگاه عصبي، ضد تشنج، مقوي معده،درخشندگي پوست،بسته شدن منافذ پوست،كاهش ناراحتي هاي سينه،كاهش علائم سرماخوردگي،نشاط آور، كاهش علائم يائسگي، تنظيم فشار خون،كاهش علائم صرع و غش،درمان سرگيجه و سكسكه، ضد يبوست،دفع صفرا، جلوگيري از شكستگي مويرگ ها و تقويت مغز مي باشد.

رفع مشكلات پوست و مو با بهار نارنج :
 بهار نارنج خواص زيادي براي تمام اعضاء بدن دارد و پوست و مو نيز از اين قاعده مستنثي نيست و بهار نارنج داراي خواص زيادي براي پوست و مو دارد كه عبارتند از ؛
 تقويت پوست و مو :
 مشكلاتي نظير خارش، ريزش مو،جوش هاي پوستي و حساسيت پوستي از جمله مشكلات پوستي هستند، همچنين وجود آفتاب شديد موجب آسيب هاي پوستي مي شود و تنها مشكلات پوستي با عرق بهار نارنج موجب باز شدن و بهبود منافذ پوستي شده و جوش هاي پوستي را كاهش مي دهد، همچنين براي رفع مشكلات پوستي و جوش مي توانيد از بخور عرق بهار نارنج استفاده نماييد.عرق بهار نارنج بهترين تقويت كننده براي موهاي آسيب ديده و رنگ شده مي باشد.
كاهش آكنه :
خواص ضد التهابي و ضد باكتريايي بهار نارنج در پوست هاي ملتهب و بهبود آكنه تاثير زيادي دارد.براي درمان التهاب پوست و آكنه كافيست روغن اسطوخودوس را با روغن بهار نارنج به نسبت مساوي تقسيم كرده و 3 قطره از اين تركيب را در آب داغ ريخته و سرتان را با حوله پوشانده و از خواص بخور بهار نارنج استفاده نماييد. اين بخور موجب كاهش التهاب و آكنه مي شود.
  نرمي و درخشاني پوست  :
 از ديگر خواص بهار نارنج مي توان به درخشاني و نرمي پوست اشاره كرد.آب بهار نارنج موجب درخشندگي و تنظيم رنگ پوست شده و از بهار نارنج مي توان به عنوان يك تونر استفاده كرد، كه موجب آبرساني و درخشندگي پوست شده و در درمان آفتاب سوختگي، التهاب پوست و قرمزي پوست تاثير زيادي دارد.
 پاك كننده آلودگي هاي از منافذ پوست :
 پوست انسان به علت آلودگي هاي موجود در هوا آلوده شده و استفاده از لوازم آرايشي موجب بسته شدن منافذ شده و پوست دچار بيماري هاي پوستي مي شود. استفاده از آب و عصاره بهار نارنج موجب درخشندگي، لك و جوش هاي پوستي شده و در رفع چين و چروك و سياهي دور چشم بسيار مفيد و موثر است.

 درمان لكه هاي پوستي :

 تعداد زيادي از افراد در پوست خود لكه هاي زيادي دارند و دست به انواع درمان ها براي رفع لك مي زنند. بهار نارنج لكه هاي قرمز و تيره را روي پوست به صورت موضعي محو كرده و در صورتي كه بهار نارنج به صورت موضعي استفاده شود، خشكي پوست را برطرف و پوست را نرم و لطيف مي كند.
نرم كننده مو :
 نارنج يكي از مركباتي و گياهاني است كه مي توان از آن براي نرم كردن موها استفاده كرد، كافيست نارنج را به صورت كامل با كمي آب پخته تا تمام اجزاء آن از هم جدا شود.بعد از سرد شدن آن را روي موها بماليد، موجب نرمي موها شده و خارش كف سر را از بين مي برد.

افزايش ميل جنسي :

بهار نارنج تاثير زيادي در افزايش ميل جنسي زوجين دارد و افرادي كه سرد مزاج هستند مي توانند از تركيب :
عرق بهار نارنج :نصف ليوان 
گلاب :نصف ليوان
عرق بيدمشك :نصف ليوان
عرق طارونه : نصف ليوان
معجون جواني :نصف ليوان
را در يك پارچ همراه با شكر ياعسل و آب تركيب كرده و ميل نمايند، اين تركيب تاثير زيادي در افزايش ميل جنسي دارد.براي تاثير بيشتر مي توانيد از زعفران استفاده نماييد.
مصرف بهار نارنج در زنان باردار و نوزادان :
 يكي از حساس ترين دوران ها در طول زندگي خانم دوران شيرين و پر از هيجان بارداري مي باشد. در اين مدت خانم ها علاوه بر تغييرات جسمي دچار تغييرات روحي و خلقي شده و نياز به آرامش و رسيدگي بيشتري دارند. در بين گياهان دارويي و عرقيجات عرق بهار نارنج براي خانم هاي باردار مفيد و موثر است، اما حتما بايد در مصرف آن احتياط كرده و با پزشك مشورت نمايند. همانطور كه مي دانيد خانم ها بعد از زايمان دچار افسردگي شده و افسردگي بعد از بارداري را تجربه مي كنند، در اين ايام مصرف  روزانه 1 ليوان دمنوش يا عرق بهار نارنج كمك موثري در كاهش علائم افسردگي كرده و آرامش سابق را باز مي گرداند. در دوران بارداري خانم ها به علت كاهش خواب و مشكل بي خوابي از داروهاي شيميايي مانند ديازپام استفاده مي كنند كه داراي عوارض زيادي است، از جمله ايجاد لب شكري و كام شكري در نوزادن، بهترين دارو و كم عارضه ترين گياه دارويي براي كاهش اين عوارض استفاده از بهار نارنج مي باشد كه به درمان مشكل خواب كمك زيادي كرده و هيچ گونه اي عارضه اي ندارد.از مهمترين خواص عرق بهار نارنج مي توان به درمان خشكي پوست كودكان اشاره كرد،عرق بهار نارنج داراي خاصيت ملايمي براي پوست هاي خشك مي باشد و در محصولات كودك فرانسه بسيار استفاده مي شود. از عرق بهار نارنج به عنوان يك تونر مي توان استفاده كرد،عرق بهار نارنج بهترين دارو براي پيش فعالي كودكان و يك آرامبخش عالي براي اعصاب مي باشد.

كاهش ديابت بعد از زايمان :

وجود آسدرين در بهار نارنج موجب كاهش اشتهاء و قند خون شده و موجب كاهش وزن مي شود،خانم هايي كه بعد از زايمان دچار اضافه وزن مي شوند، اما مصرف بهار نارنج موجب كاهش قند خون وكاهش اشتها و در نهايت كاهش وزن در خانم ها مي شود.